Podsumowanie ostatnich zmian legislacyjnych.
Pół roku ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej – co osiągnięto, a co jeszcze przed nami?
Minęło sześć miesięcy od wejścia w życie ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (OLiOC), która ma na nowo zdefiniować system bezpieczeństwa cywilnego w Polsce. Jej celem jest nie tylko reaktywacja zaniedbanego w ostatnich dekadach systemu obrony cywilnej, ale również stworzenie spójnej struktury współdziałającej z systemem zarządzania kryzysowego. Dziś przyglądamy się, co udało się osiągnąć w tym czasie, a co wciąż pozostaje w sferze planów.
Ustawa to dopiero początek
Jak każda nowa regulacja, ustawa OLiOC wymaga wdrożenia poprzez szczegółowe akty wykonawcze. W sumie przewidziano ich osiemnaście, z czego – według stanu na koniec czerwca 2025 r. – wydano jedenaście. Oznacza to, że ponad połowa niezbędnych rozporządzeń i zarządzeń już funkcjonuje, choć tempo prac legislacyjnych nadal pozostawia pewien margines niepewności.
Kluczowe akty wykonawcze już obowiązują
Wśród opublikowanych i obowiązujących już dokumentów znajdują się zarówno rozporządzenia Rady Ministrów, jak i Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Do najważniejszych należą:
- Rozporządzenie RM z 23 stycznia 2025 r. określające szczegółowy zakres Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej,
- Rozporządzenie MSWiA z 6 lutego 2025 r. regulujące programy szkoleń i wymagania dla podmiotów je prowadzących,
- Rozporządzenie MSWiA z 21 lutego 2025 r. w sprawie kryteriów uznawania obiektów budowlanych albo ich części za budowle ochronne,
- Rozporządzenie MSWiA z 25 lutego 2025 r. w sprawie ćwiczeń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej,
- Rozporządzenie MSWiA z 3 marca 2025 r. w sprawie elementów porozumienia o wykonywaniu zadań ochrony ludności lub obrony cywilnej oraz sposobu weryfikacji zdolności podmiotu, z którym ma być zawarte porozumienie, do wykonywania tych zadań,
- Rozporządzenie MSWiA z 18 marca 2025 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania naboru ochotniczego do służby w obronie cywilnej,
- Rozporządzenie MSWiA z 14 kwietnia 2025 r. w sprawie Centralnej Ewidencji Zasobów Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej,
- Rozporządzenie MSWiA z 14 maja 2025 r. dotyczące systemu alarmowania i komunikatów ostrzegawczych,
- Rozporządzenie RM z 30 maja 2025 r. regulujące zasady ewakuacji ludności oraz zabezpieczenia mienia.
Ponadto istotne znaczenie ma Uchwała RM nr 72 z 27 maja 2025 r., zatwierdzająca Program OLiOC na lata 2025–2026, który wyznacza kierunek działań na najbliższy okres.
Co jeszcze przed nami?
Choć dotychczasowy dorobek legislacyjny można uznać za solidną podstawę, do pełnej realizacji założeń ustawy wciąż brakuje siedmiu aktów wykonawczych. Ich opracowanie i wdrożenie będzie kluczowe dla spójnego działania systemu, zwłaszcza w kontekście rosnących zagrożeń – od ekstremalnych zjawisk pogodowych po zagrożenia hybrydowe.
Pierwsze sześć miesięcy obowiązywania ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej to czas intensywnych przygotowań legislacyjnych i organizacyjnych. Choć wiele już osiągnięto, system nadal wymaga dalszych działań, by stać się w pełni funkcjonalnym filarem bezpieczeństwa obywateli. Najbliższe miesiące pokażą, czy uda się utrzymać tempo reform i zbudować efektywną strukturę ochrony ludności na miarę współczesnych wyzwań.
